Co to jest akcja? Wyjaśniamy pojęcie inwestycyjne
Akcja to termin, który nieodzownie kojarzy się z rynkiem finansowym i inwestowaniem. Warto zrozumieć, co kryje się za tym pojęciem oraz jakie korzyści może przynieść inwestorom. Oto szczegółowe wyjaśnienie dotyczące akcji, ich rodzajów oraz praw i obowiązków akcjonariuszy.
Co to jest akcja?
Akcja to papier wartościowy, który łączy w sobie prawa majątkowe i niemajątkowe wynikające z uczestnictwa akcjonariusza w spółce akcyjnej. W praktyce oznacza to, że osoba posiadająca akcje jest współwłaścicielem danej firmy, co daje jej określone uprawnienia oraz korzyści. Akcje mogą być emitowane przez różne typy spółek, w tym spółki akcyjne i komandytowo-akcyjne.
Warto podkreślić, że historia akcji sięga aż do 1602 roku, kiedy to Holenderska Kompania Wschodnioindyjska jako pierwsza na świecie wprowadziła ten nowatorski sposób inwestowania. Dzięki emisji akcji, Kompania mogła sfinansować swoje ambitne przedsięwzięcia, takie jak budowa okrętów i zakładanie faktorii handlowych. To innowacyjne podejście przyczyniło się do rozwoju gospodarczego i wzrostu zamożności inwestorów.
Jakie są rodzaje akcji?
Na rynku istnieje kilka różnych rodzajów akcji, które różnią się pod względem praw i obowiązków, jakie przysługują ich posiadaczom. Oto najważniejsze z nich:
- Akcje imienne – uprawnienia przypisane są konkretnej osobie wskazanej w dokumencie akcji. W przypadku takich akcji, tożsamość akcjonariusza jest zapisana w księdze akcyjnej prowadzonej przez zarząd spółki.
- Akcje na okaziciela – prawa i korzyści płynące z posiadania tych akcji przysługują każdemu, kto jest ich posiadaczem. Dokumenty akcji na okaziciela nie mogą być wydawane przed pełną wpłatą.
- Akcje aportowe – nabywane poprzez wniesienie wkładu niepieniężnego, takiego jak usługi, znak towarowy lub inne wartościowe aktywa.
- Akcje gotówkowe – pokryte formą pieniężną, wymagają wpłaty co najmniej 25% wartości nominalnej przed rejestracją spółki.
Ponadto, istnieją także akcje uprzywilejowane, które mogą dotyczyć praw majątkowych, takich jak prawo do dywidendy, lub niemajątkowych, jak prawo głosu. Specjalnym rodzajem tych akcji są tzw. akcje złote, dające prawo weta i często posiadane przez osoby zasłużone dla firmy.
Jakie prawa przysługują akcjonariuszom?
Posiadanie akcji daje ich właścicielom szereg praw, które można podzielić na majątkowe i niemajątkowe. Oto najważniejsze z nich:
Prawa majątkowe
Akcjonariusze mają prawo do udziału w zyskach spółki, co realizowane jest poprzez wypłatę dywidendy. Dywidenda to część zysku firmy przeznaczona do podziału pomiędzy akcjonariuszy, a jej wysokość ustalana jest przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy. Dodatkowo, akcjonariusze mają prawo do udziału w podziale majątku spółki w przypadku jej likwidacji.
Prawa niemajątkowe
Prawa niemajątkowe, często nazywane korporacyjnymi, obejmują prawo głosu na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy. Prawo to przysługuje akcjonariuszom od dnia pełnego pokrycia akcji. Akcjonariusze mają również prawo do uczestnictwa w zgromadzeniach oraz do zaskarżania uchwał Walnego Zgromadzenia, jeśli są one sprzeczne z prawem lub interesem spółki.
Jak kupić akcje na giełdzie?
Zakup akcji na giełdzie to popularna forma inwestowania kapitału. Proces zakupu akcji jest stosunkowo prosty, ale wymaga kilku kroków:
- Wybór domu maklerskiego i założenie rachunku inwestycyjnego, co umożliwia realizację transakcji kupna-sprzedaży akcji.
- Wpłata odpowiednich środków pieniężnych na założony rachunek.
- Wybór spółki, której akcje chce się nabyć, i złożenie odpowiedniego zlecenia.
Zlecenie trafia do domu maklerskiego, który w imieniu inwestora dokonuje zakupu akcji. Dzięki cyfryzacji, cały proces jest szybki i wygodny, co sprawia, że inwestowanie na giełdzie staje się coraz bardziej dostępne dla szerokiego grona inwestorów.
Jakie inne papiery wartościowe emitują spółki?
Oprócz akcji, spółki mogą emitować inne rodzaje papierów wartościowych, które mogą przyciągać uwagę inwestorów. Należą do nich:
- Świadectwa tymczasowe – emitowane na poświadczenie częściowej wpłaty na akcje na okaziciela. Po dokonaniu pełnej wpłaty, podlegają wymianie na akcje na okaziciela.
- Świadectwa założycielskie – dające prawo do zysku w spółce, emitowane na rzecz założycieli za zasługi przy zawiązaniu spółki.
- Świadectwa użytkowe – powstają z umorzenia akcji w pełni opłaconych. Uczestniczą one na równi z akcjami w podziale dywidendy oraz nadwyżki majątku spółki po pokryciu wartości nominalnej akcji.
Te dodatkowe instrumenty finansowe mogą stanowić interesującą alternatywę dla tradycyjnych akcji, oferując inwestorom różnorodne możliwości inwestycyjne i potencjalne korzyści finansowe.
Co warto zapamietać?:
- Akcja to papier wartościowy, który daje prawa majątkowe i niemajątkowe, czyniąc akcjonariusza współwłaścicielem spółki.
- Rodzaje akcji: imienne, na okaziciela, aportowe, gotówkowe oraz uprzywilejowane, w tym złote akcje.
- Akcjonariusze mają prawa majątkowe (np. dywidenda) oraz niemajątkowe (np. prawo głosu na Walnym Zgromadzeniu).
- Aby kupić akcje na giełdzie, należy wybrać dom maklerski, założyć rachunek inwestycyjny i złożyć zlecenie zakupu.
- Inne papiery wartościowe emitowane przez spółki to świadectwa tymczasowe, założycielskie i użytkowe, które oferują różnorodne możliwości inwestycyjne.