Wysokie ceny nawet podstawowych produktów towarzyszą nam od kilkunastu miesięcy. I mimo wahań poziomu inflacji, ceny wydają się być coraz wyższe. Dlaczego produkty są coraz droższe? Jaki wpływ na cenę niektórych usług ma stopa procentowa?
Drożej i drożej
Ceny niezaprzeczalnie w ostatnich miesiącach stale rosły. Potwierdzają to nie tylko kwoty, jakie wydawaliśmy na codzienne zakupy, ale też oficjalne statystyki. Według GUS średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w 2023 r. vs. 2022 r. wzrósł o 11,4 proc. I chociaż na przełomie 2022 i 2023 r. za wysokie ceny obwiniano duży poziom inflacji, to po jej spadku pod koniec 2023 r. wysokie koszty produktów i usług dalej się utrzymują.
Skąd wyższe ceny?
Powodów droższych cen jest kilka. Po pierwsze, sytuacja ekonomiczno-gospodarcza i konflikt za wschodnią granicą naszego kraju przekładają się bezpośrednio na ceny niektórych produktów spożywczych. Powodem wyższych kosztów, np. owoców i warzyw, może być też z susza rolnicza, która przekłada się negatywnie na poziom zbiorów plonów w Polsce, a co za tym idzie na cenę końcową produktów pochodzenia rolniczego.
Analizując koszty codziennych produktów, warto też wziąć pod uwagę wzrost energii elektrycznej. Jej cena także przekłada się na koszty produkcji i cenę końcową produktów. Wprawdzie obowiązują w Polsce ceny maksymalne energii elektrycznej, ale te dotyczą mikro, małych i średnich przedsiębiorców i obowiązują aktualnie do 30 czerwca 2024 r. Z maksymalnej ceny energii elektrycznej nie mogą korzystać duże przedsiębiorstwa. I choć te mają do dyspozycji inne formy wsparcia, to ceny energii przekładają się bezpośrednio na koszty produkowanych produktów.
Kredyty też coraz droższe
Wzrost cen dotyczy nie tylko produktów codziennego użytku, ale też wielu usług, w tym tych finansowych. Na koszty nie tylko kredytów i pożyczek, ale też debetów na koncie bankowym czy oprocentowanie kart kredytowych ma bezpośrednie przełożenie stopa procentowa. Im wyższa, tym oprocentowanie ww. zobowiązań finansowych będzie większe. Poziom stopy procentowej wpływa również na koszty odsetek za nieuregulowane w terminie zobowiązania. Obecny poziom stopy referencyjnej na poziomie 5,75 proc. nie jest wprawdzie rekordowym w ostatnich miesiącach, jednak w porównaniu z poziomem 0,1 proc., z którym mieliśmy do czynienia w 2020 r., jasno wskazuje jak bardzo wzrosły koszty kredytów w ostatnich 3-4 latach.
Lokaty coraz mniej opłacalne?
Poziom stóp procentowych wpływa też na opłacalność lokat. W tym przypadku obowiązuje zupełnie odwrotna zasada niż w przypadku zobowiązań finansowych – im stopa procentowa wyższa, tym oprocentowanie lokaty, a co za tym idzie zyski są niższe. Ich średnie oprocentowanie w lutym 2024 r. wyniosło 5,34 proc. i spadło o 0,12 pkt. proc. w stosunku do stycznia br. Oczywiście na rynku dostępne są lokaty oferujące oprocentowanie na poziomie 6-7 proc. Jednak aby skorzystać z ich oferty, bardzo często trzeba spełnić dodatkowe warunki, chociażby posiadanie dodatkowych produktów banku.
Wysokie koszty. Jak oszczędzać?
Skoro koszty zarówno podstawowych produktów, jak też szeregu usług są coraz wyższe, to czy możliwe jest posiadanie jakichkolwiek oszczędności? Tak, ale wymaga to dyscypliny finansowej i rozsądnego wydatkowania pieniędzy. Dużą pomocą w rozsądnym gospodarowaniu domowym budżetem jest prowadzenie rejestru codziennych wydatków. Ten często pozwala wyeliminować koszty, które nie są niezbędne, np. nadprogramowe zakupy.
Natomiast osoby, które muszą skorzystać z dodatkowego wsparcia finansowego w postaci kredytu czy pożyczki, w wyborze najlepszej oferty powinny kierować się zarówno poziomem stopy procentowej, jak też warunkami zobowiązania i wysokością dodatkowych kosztów na wypadek problemów ze zwrotem zadłużenia w terminie. Tylko wtedy potencjalny kredytobiorca będzie miał pewność, że zaciągnięte zobowiązanie nie narazi go na koszty przekraczające jego możliwości finansowe.
Artykuł sponsorowany
