Okres wypowiedzenia umowy o pracę – co warto wiedzieć?
Okres wypowiedzenia umowy o pracę to jeden z istotnych aspektów prawa pracy, który reguluje sposób zakończenia stosunku pracy. W Polsce zasady te są dokładnie określone w Kodeksie pracy i zależą od rodzaju umowy oraz stażu pracy u danego pracodawcy. Warto przyjrzeć się bliżej, jakie są zasady wypowiedzenia, jak liczyć jego długość oraz jakie prawa i obowiązki mają strony w trakcie jego trwania.
Czym jest okres wypowiedzenia?
Okres wypowiedzenia to czas między złożeniem oświadczenia o rozwiązaniu umowy a faktycznym zakończeniem stosunku pracy. W tym czasie pracownik nadal wykonuje swoje obowiązki, a pracodawca wypłaca mu wynagrodzenie. Długość okresu wypowiedzenia zależy od rodzaju umowy oraz stażu pracy u danego pracodawcy.
W przypadku umów o pracę na czas określony i nieokreślony, długość okresu wypowiedzenia wynosi:
- 2 tygodnie – jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc – jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
- 3 miesiące – jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Jak liczyć okres wypowiedzenia?
Liczenie okresu wypowiedzenia zależy od jego długości i rodzaju umowy. W przypadku okresów liczonych w dniach roboczych, pierwszym dniem wypowiedzenia jest dzień następujący po jego złożeniu. Dla okresów liczonych w tygodniach, bieg wypowiedzenia rozpoczyna się od pierwszej niedzieli po złożeniu wypowiedzenia. Okresy liczone w miesiącach zaczynają się od pierwszego dnia kolejnego miesiąca.
Przykładowo:
- Jeżeli wypowiedzenie zostanie złożone 10 stycznia, a okres wypowiedzenia wynosi 1 miesiąc, jego bieg rozpocznie się 1 lutego i zakończy 28 lutego.
- Dla wypowiedzenia złożonego 15 marca z dwutygodniowym okresem wypowiedzenia, jego bieg rozpocznie się w niedzielę 17 marca i zakończy w sobotę 30 marca.
Okres wypowiedzenia na okresie próbnym
Umowy na okres próbny mają krótsze okresy wypowiedzenia:
- 3 dni robocze – dla okresu próbnego do 2 tygodni,
- 1 tydzień – dla okresu próbnego powyżej 2 tygodni,
- 2 tygodnie – dla okresu próbnego trwającego 3 miesiące.
Jakie są sposoby rozwiązania umowy o pracę?
Umowę o pracę można rozwiązać na kilka sposobów, w zależności od sytuacji i woli stron. Najczęściej spotykane formy to:
- rozwiązanie umowy za porozumieniem stron – wymaga zgody obu stron na ustalenie terminu zakończenia współpracy,
- rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem – jednostronne oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia,
- rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia – możliwe w szczególnych przypadkach określonych w Kodeksie pracy.
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron
Jest to najbardziej polubowny sposób zakończenia stosunku pracy. Wymaga zgody obu stron oraz sporządzenia dokumentu określającego termin i warunki zakończenia współpracy. Taka forma pozwala na elastyczne ustalenie terminu zakończenia umowy.
Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia
Możliwość rozwiązania umowy bez wypowiedzenia przysługuje zarówno pracodawcy, jak i pracownikowi, ale tylko w określonych sytuacjach, takich jak:
- ciężkie naruszenie obowiązków przez pracodawcę lub pracownika,
- orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ pracy na zdrowie pracownika,
- utrata uprawnień niezbędnych do wykonywania pracy.
Jakie prawa przysługują pracownikowi w okresie wypowiedzenia?
Podczas okresu wypowiedzenia pracownik ma prawo do wynagrodzenia oraz, w przypadku wypowiedzenia przez pracodawcę, do dni wolnych na poszukiwanie pracy. Liczba dni wolnych wynosi:
- 2 dni robocze – przy okresie wypowiedzenia wynoszącym 2 tygodnie lub 1 miesiąc,
- 3 dni robocze – przy okresie wypowiedzenia wynoszącym 3 miesiące.
Pracownik zobowiązany jest także do świadczenia pracy, chyba że zostanie zwolniony z tego obowiązku przez pracodawcę. W takim przypadku nadal przysługuje mu wynagrodzenie za okres wypowiedzenia.
Czy możliwe jest skrócenie okresu wypowiedzenia?
Skrócenie okresu wypowiedzenia jest możliwe w określonych przypadkach. Pracodawca może jednostronnie skrócić trzymiesięczny okres wypowiedzenia do jednego miesiąca w sytuacji ogłoszenia upadłości, likwidacji firmy lub z innych przyczyn niedotyczących pracownika. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie za pozostałą część okresu wypowiedzenia.
Strony mogą także wspólnie ustalić wcześniejszy termin zakończenia umowy w drodze porozumienia. Warto jednak pamiętać, że takie porozumienie nie zmienia trybu rozwiązania umowy.
Podsumowanie zasad wypowiedzenia w 2025 roku
W 2025 roku zasady dotyczące okresów wypowiedzenia są jasno określone w Kodeksie pracy. Kluczowe czynniki to rodzaj umowy, staż pracy oraz sytuacja stron. Warto pamiętać, że okres wypowiedzenia to czas, w którym obie strony mają określone prawa i obowiązki, a jego długość może być modyfikowana w określonych przypadkach.
Co warto zapamietać?:
- Okres wypowiedzenia umowy o pracę w Polsce wynosi: 2 tygodnie (przy zatrudnieniu < 6 miesięcy), 1 miesiąc (przy zatrudnieniu ≥ 6 miesięcy), 3 miesiące (przy zatrudnieniu ≥ 3 lata).
- Liczenie okresu wypowiedzenia: zaczyna się od dnia po złożeniu wypowiedzenia dla dni roboczych, od pierwszej niedzieli dla tygodni oraz od pierwszego dnia kolejnego miesiąca dla miesięcy.
- Umowy na okres próbny mają krótsze okresy wypowiedzenia: 3 dni (do 2 tygodni), 1 tydzień (powyżej 2 tygodni), 2 tygodnie (3 miesiące).
- Pracownik w okresie wypowiedzenia ma prawo do wynagrodzenia oraz dni wolnych na poszukiwanie pracy: 2 dni (2 tygodnie lub 1 miesiąc), 3 dni (3 miesiące).
- Skrócenie okresu wypowiedzenia jest możliwe w przypadku upadłości lub likwidacji firmy, a także za porozumieniem stron, przy czym pracownikowi przysługuje odszkodowanie za pozostały czas wypowiedzenia.