Działalność bez rejestracji pozwala działać osobom, które nie mają własnej firmy, ale chcą spróbować swoich sił w biznesie. Założenie typowej działalności gospodarczej oznacza wejście w skomplikowany system podatkowy, konieczność płacenia składek. Przy działalności nierejestrowanej jest znacznie prościej.
Czym jest działalność nierejestrowana?
Działalność nierejestrowana to specyficzny rodzaj działalności gospodarczej, który istnieje od 30 kwietnia 2018 roku. W ramach tego rodzaju działalności można osiągać przychód należny na poziomie 50% minimalnej pensji, a więc w 2022 roku będzie to 1505 zł. Jeśli w danym miesiącu kwota ta zostanie przekroczona, przedsiębiorca ma 7 dni na założenie działalności gospodarczej.
Działalność bez rejestracji nie wymaga posiadania numeru NIP oraz REGON. Jedynym wymogiem jest prowadzenie ewidencji sprzedaży – nawet w zwykłym zeszycie. Nie wymaga także comiesięcznych rozliczeń – można się z niej rozliczyć w PIT 36 w kolejnym roku.
W wypadku działalności nierejestrowanej nie ma konieczności wystawiania faktur, ponieważ taka działalność zwolniona jest z podatku VAT. Jednak każdy podmiot może zażądać wystawienia takiego dokumentu i wtedy należy to zrobić. Należy wtedy wystawić dokument bez VAT. Można skorzystać z dostępnych programów do wystawiania faktur lub uzupełnić ogólnodostępny w internecie wzór faktury. Na fakturze można dopisać: „Podmiot zwolniony z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT.”.
Kto może założyć działalność bez rejestracji?
Każda osoba, która chce rozpocząć działalność na niewielką skalę, może otworzyć działalność nierejestrowaną. Podstawowym warunkiem, który musi spełniać jest to, że w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie prowadziła tradycyjnej działalności gospodarczej.
Ponadto rodzaj prowadzonej działalności nie może wymagać koncesji, pozwoleń lub licencji. Nie można również wykonywać działalności nierejestrowanej w formie spółki – musi być to działalność samodzielna.
W związku z tym każdy, kto chce legalnie spróbować sił w biznesie i sprawdzić, czy interes będzie dochodowy, może zacząć prowadzić działalność nierejestrowaną.
O czym trzeba pamiętać, decydując się na działalność bez rejestracji?
W wypadku działalności bez rejestracji nie odprowadza się składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz chorobowe. Nie ma również składek emerytalnych dla ZUS. To przywilej, ale ma on swoje konsekwencje – lata pracy na działalności nierejestrowanej nie będą wliczały się do okresu, na podstawie którego obliczana jest emerytura.
Osoby prowadzące taką działalność nie mają także prawa do korzystania ze świadczeń NFZ oraz świadczeń z ZUS, np. urlopu macierzyńskiego lub zwolnienia lekarskiego.
Działalność nierejestrowana będzie odpowiednia dla osób, które zaczynają funkcjonować na rynku pracy i chcą się sprawdzić. Prowadzenie uproszczonej ewidencji przychodów pozwoli im powoli wdrożyć się w obowiązujący system finansowy. Na dłuższą metę jednak jest to niekorzystne.
Inaczej rzecz ma się w wypadku pracy na etacie. Wtedy prowadzenie działalności nierejestrowanej także jest możliwe – przychód z niej jest liczony osobno, niezależnie od pensji. Umowa o pracę jest w pełni oskładkowana, więc w razie choroby można korzystać darmowej opieki medyczne, otrzymać zasiłek lub urlop macierzyński/wychowawczy niezależnie od tego, że prowadzi się działalność nierejestrowaną.
